Podstawowe zasady

Oto kilka reguł i wskazówek, które pozwolą Ci sprawnie prowadzić budżet za pomocą 4grosze .

1. Budżetuj tylko te pieniądze, które masz w danej chwili

Choć może być kuszące, aby zaksięgować i rozdysponować wypłatę, którą otrzymasz w przyszłym tygodniu, to powstrzymaj się do momentu aż te pieniądze faktycznie wpłyną na Twoje konto. Inaczej wartości w kopertach mogą stać się niewiarygodne. Dlaczego?

W wielu metodach prowadzenia budżetu domowego planowanie rozpoczyna się od wypisania oczekiwanego przychodu w danym miesiącu, następnie te pieniądze rozdziela się na kategorie. Jednak nie zawsze wiadomo dokładnie, ile tych pieniędzy otrzymamy w danym miesiącu. Nawet przy regularnej pensji bywają drobne różnice - to dostaniesz premię, dorobisz coś po godzinach, czy znajdziesz 50 złotych na ulicy. A przy niektórych zawodach wpływy są tak nieregularne, że naprawdę trudno byłoby szacować, ile zarobimy w danym miesiącu.

Metoda kopertowa natomiast pozwala nam rozdysponowywać tylko te pieniądze, które posiadamy w danym momencie. Jeżeli dzisiaj masz 1500 zł, to tylko tyle możesz włożyć do kopert. Warto tutaj sobie wyobrazić gotówkę i fizyczne koperty - nie dołożysz do koperty pieniędzy, których nie trzymasz w ręce.

Dzięki tej prostej zasadzie zaglądając do koperty i widząc tam 400 zł, masz pewność, że te 400 zł jest dostępne od zaraz. Ponadto rozwiązuje to problem z szacowaniem nieregularnych wypłat. Dostajesz pieniądze, księgujesz i rozdzielasz do kopert. Proste.

Owszem, może się zdarzyć tak, że dzisiaj masz mniej pieniędzy niż potrzebujesz do końca miesiąca, ale wypłata 15-ego rozwiąże problem. Wtedy musisz ustalić priorytety, przeznaczyć te skromne fundusze na najpilniejsze i najbliższe wydatki, a w dniu wypłaty dorzucisz brakujące kwoty. Dokładnie tak jakby to było z wykorzystaniem gotówki. Jednocześnie każdego dnia miesiąca masz wiarygodny budżet, na którym możesz polegać.

2. Nadaj każdej złotówce znaczenie

Planując budżet powinniśmy dążyć do sytuacji, w której koperta Do rozdysponowania wynosi 0 zł. Oznacza to, że nasze wszystkie pieniądze dostały konkretne zadanie zanim zostały wydane.

Gdy wszystkie pieniądze są rozdzielone, to kiedy pojawiają się jakieś nieplanowane wydatki lub przesadzimy w jakiejś kategorii, musimy podebrać z innej, aby wszystko się spinało. Nie możemy dobrać sobie ot tak pieniędzy, bowiem wszystkie mają jakieś funkcje i najwyżej możemy im nadać nowe. Uczy to pewnego podejścia i wyrabia nawyk, iż "szastanie" pieniędzy z jakieś kategorii będzie miało wpływ na zmniejszenie funduszy w innych. Jeśli natomiast zostawimy sobie pewien margines w kopercie Do rozdysponowania, to te pieniądze będą się same jakoś rozchodziły, a my tylko będziemy uzupełniać luki.

Warto tutaj zwrócić uwagę, aby też przydzielić konkretne zadanie pieniądzom, które leżą na koncie oszczędnościowym. Część może być przeznaczona np. na Wycieczka zagraniczna, Nowy samochód, Własne mieszkanie, Działka pod miastem. 50 000 zł na koncie oszczędnościowym może wydawać się sporą sumą, więc wydanie 1 000 zł na zachcianki można uznać za niewiele znaczące przewinienie. Jednak jeśli te 1 000 zł zabierzemy z koperty przeznaczonej na coś innego, to będzie to już miało większy wydźwięk i dwa razy się zastanowimy, czy warto.

3. Dostosowywuj budżet w trakcie trwania miesiąca

Niektóre osoby prowadzące finanse domowe wyznają zasadę, iż należy trzymać się sztywno raz ustalonego budżetu. Odwrotnie jest jednak w 4grosze . Nie bój się przerzucać pieniędzy między kopertami w trakcie miesiąca. Wydałeś więcej w jakiejś kopercie niż planowałeś? Pokryj brakującą kwotę z mniej ważnej koperty. Uznałeś, że nowe opony do samochodu są ważniejsze niż nowy telefon? Nie ma problemu, przenieś pieniądze między kopertami. Popsuła Ci się pralka, a nie masz jeszcze stworzonego funduszu awaryjnego? No cóż, trzeba podebrać trochę z koperty Wakacje i może trochę z koperty Nowy samochód.

W budżecie nie tyle chodzi o sztywne reguły, ale o świadome planowanie i dostosowywanie do zmieniających się warunków.

4. Najpierw znajdź pieniądze

Pojawiła się okazja, sąsiad sprzedaje fajny rower w dobrym stanie, sprawdzony, już go kiedyś testowałeś. Niestety nawet nie planowałeś takiego wydatku w budżecie, albo masz niewielką kwotę. Co wtedy? Zasada ta mówi, że najpierw musisz znaleźć pieniądze - czyli musisz tak pozbierać pieniądze z jednej, czy wielu kopert, aby uzbierać te kilkaset złotych. Świadomie rezygnujesz z innych rzeczy, aby wykorzystać okazje. Jednak jeżeli odwrócisz kolejność i najpierw wydasz pieniądze, a później ich poszukasz w kopertach, to może się okazać, że np. zabraknie Ci 400 zł na podręczniki dla dziecka. Wtedy to niekoniecznie będzie dobry interes.

5. Planuj nieregularne wydatki

Część wydatków jest nieregularna, pojawia się zaledwie kilka razy w roku, a nawet i rzadziej. Przykładowo ubezpieczenie samochodu - raz w roku 1200 zł. Możesz zabudżetować taką kwotę w danym miesiącu, a możesz też przez rok przygotowywać się i dokładać co miesiąc po 100 zł do koperty Samochód. Ponieważ pieniądze niewykorzystane w danym miesiącu przechodzą na kolejny, gdy przyjdzie opłata za OC, wymagana kwota będzie gotowa do wykorzystania.

Inny przykład to np. okres świąteczny w grudniu, na którym często wydajemy więcej niż zwykle, więc zamiast być zaskoczonym, to już od lipca można się powoli przygotowywać dorzucając niewielkie kwoty. Tak samo wyjazd na wakacje jest również przykładem wydatku, na który warto odkładać ze znacznym wyprzedzeniem.

Fachowcy nazywają tego typu koperty funduszem wydatków nieregularnych i jest to termin często opisywany na blogach o finansach.

6. Planuj kolejne miesiące z wyprzedzeniem

Jeżeli dopiero zaczynasz przygodę z budżetowaniem i nie masz jeszcze wystarczających oszczędności, ten punkt może być trudny do zrealizowania, ale warto go sobie postawić za cel. Otóż pieniądze, które zarobimy w tym miesiącu, przeznaczamy na kolejny lub kolejne miesiące. Czyli jeżeli teraz mamy luty i dzisiaj otrzymaliśmy wypłatę, to te pieniądze rozdzielamy np. w kwietniu, oczywiście pod warunkiem, iż pieniądze na luty i marzec są zarezerwowane w kopertach na te miesiące.

Tworzy nam to pewnego rodzaju poduszkę finansową i pozwala spać spokojniej. Wyobraź sobie, iż jest jakiś kryzys i pracodawca mówi, że pieniądze na wypłaty będę, ale z miesięcznym opóźnieniem. Ale ponieważ pieniądze są już rozdysponowane w kopertach na nadchodzący miesiąc i tylko czekają, by móc je wydać, stres związany z taką sytuacją jest mniejszy.

7. Budżetujcie wspólnie

Ten punkt wydaje się być oczywisty, ale warto mimo wszystko o nim wspomnieć. Budżet domowy jak sama nazwa wskazuje dotyczy całego domu i jego domowników. Dobrym pomysłem jest, aby niektóre koperty były dedykowane dla konkretnej osoby, np. Osobiste żony, Osobiste męża, koperty związane z hobby, koperty dzieci (mogą być wspólne lub dla konkretnego dziecka osobno).

No i przede wszystkim, przynajmniej raz w miesiącu usiądźcie razem i pogadajcie, na co chcecie wydać wasze pieniądze oraz ustalcie, na co i ile oszczędzacie.

8. Dokształcaj się i eksperymentuj

Planowanie budżetu domowego nie jest trudne, ale też nie jest banalne. Warto choć trochę się dokształcić i podpatrzeć jak robią to inni. Można oglądać filmiki, czytać blogi lub książki. Jest mnóstwo materiałów na ten temat, wystarczy odrobinę poszukać. Zachęcam też do eksperymentowania i sprawdzania na własnej skórze co działa lub nie.